آیا متاورس را به یاد دارید؟ مارک زاکربرگ که آن را فراموش نکرده است. اندرو باسورث، مدیر ارشد فناوری متا، نیز آن را به خاطر دارد. پس از سرمایه‌گذاری چشمگیر 100 میلیارد دلاری متا در فناوری‌های واقعیت افزوده و متاورس، باسورث در یادداشتی که اخیرا فاش شده، اعلام کرده است که سال 2025 نقطه‌ی عطفی برای این فناوری خواهد بود؛ فناوری‌ای که زمانی تیتر اخبار را به خود اختصاص داده و تخیلات بسیاری را به خود جلب کرده بود. این تحول همچنین شامل توسعه‌ی گسترده‌ی آزمایشگاه‌های Reality Labs نیز خواهد شد. در ادامه این خبر از اخبار متا بازگشت متاورس را بررسی خواهیم کرد.
در سال‌های گذشته، راهکارهای متاورسی به شدت مورد توجه قرار گرفتند. از جلسات کاری گرفته تا تعاملات اجتماعی، گروه‌های بازاریابی متاورس را به عنوان آینده‌ای نویدبخش معرفی کردند، آینده‌ای که شاید در اوج دوران قرنطینه و انزوای ناشی از کووید-19 جذاب‌تر از همیشه به نظر می‌رسید.
اما این تب‌وتاب خیلی زود فروکش کرد. با بسته شدن پلتفرم‌هایی مانند AltSpace و سکوت خبری پیرامون Horizon، به نظر می‌رسید که علاقه عمومی به متاورس کاهش یافته است. بااین‌حال، این به معنای ناپدید شدن فضاهای مجازی مشترک و محتوای تعاملی نیست. پلتفرم‌هایی مانند VRChat همچنان به قوت خود باقی مانده‌اند حتی در هدست Apple Vision Pro نیز دیده شده‌اند. در حوزه‌ی آموزش آنلاین، فضاهای مجازی تعاملی مانند Engage همچنان جایگاه خود را در استفاده‌های سازمانی حفظ کرده‌اند.
با این حال، متاورس تا حدی رو به افول رفت که بخشی از آن به دلیل محدودیت‌های فناوری بود. این مفهوم زمانی رشد چشمگیری داشت که Meta Quest 2 در بازار پیشرو بود. در آن دوره، VRChat و سایر پلتفرم‌های مشابه نمونه‌هایی از این مفهوم را ارائه می‌دادند، اما بازاریابان تصور می‌کردند که متاورس و کاربردهای سازمانی آن آماده‌ی پذیرش گسترده‌ی بازار هستند رویکردی که شباهت زیادی به گسترش بازار بازی‌های ویدیویی از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی دارد، جایی که کاربران غیرگیمر نیز به این فضا جذب شدند، حتی بدون نیاز به کنسول‌های بازی یا رایانه‌های شخصی.
رشد و بازگشت متاورس
با این‌حال، از آن زمان تاکنون، بازار دستگاه‌های XR (واقعیت توسعه‌یافته) به‌آرامی اما پیوسته رشد کرده است. اکنون هدست‌های MR (واقعیت ترکیبی) در حال پیشی گرفتن از دستگاه‌های اختصاصی VR هستند. Passthrough تک رنگ، که در Meta Quest 2 تنها یک قابلیت جانبی بود، حالا به صورت رنگی کامل به یک استاندارد تبدیل شده است. همچنین، فناوری‌های یکپارچه‌ی نوظهوری مانند ردیابی حرکتی، استریم XR و هوش مصنوعی به وجود آمده‌اند که می‌توانند زیربنای لازم برای خدمات متاورسی را فراهم کنند. افزون بر این، عینک‌های هوشمند AR نیز در حال رشد هستند و به نظر می‌رسد که به زودی به یک فناوری پرطرفدار تبدیل شوند و رشد این بازار را بیش از پیش تقویت کنند.
با بلوغ دستگاه‌های XR، متا بر این باور است که اکنون متاورس می‌تواند زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری لازم را برای تحقق وعده‌های پیشین خود داشته باشد و بازگشت متاورس قدرتمند خواهد بود. این امر تنها به کاربردهای مصرف‌کننده محدود نمی‌شود؛ متا همچنان بر این باور است که متاورس در دنیای کسب‌وکار نیز جایگاه محکمی خواهد داشت.
گفته‌های باسورث درباره متاورس
طبق گزارش Business Insider، اندرو باسورث (معروف به Boz) به کارکنان متا اعلام کرد که سال ۲۰۲۵ مهم‌ترین سال در هشت سال حضورش در Reality Labs خواهد بود.
او افزود:
“ما باید فروش، حفظ مشتری و تعامل کاربران را در تمامی بخش‌ها افزایش دهیم، اما به ویژه در حوزه‌ی واقعیت ترکیبی (MR).”
در مورد متاورس و Horizon Worlds، باسورث تاکید کرد که نسخه‌ی موبایل این سرویس “باید به موفقیت برسد تا برنامه‌های بلند مدت ما شانسی برای تحقق داشته باشند.” او همچنین هشدار داد:
“اگر احساس نمی‌کنید که بار تاریخ بر دوش شماست، پس به اندازه‌ی کافی به آن توجه نکرده‌اید.”
او در ادامه درباره بازگشت متاورس افزود:
“سال جاری به احتمال زیاد تعیین می‌کند که آیا این تلاش‌ها به عنوان کار پیشگامان خلاق در تاریخ ثبت خواهد شد یا یک ماجراجویی افسانه‌ای اما نافرجام می‌شود.”
این جملات پرشور و قاطع از باسورث نشان‌دهنده‌ی فشار زیادی است که او به دلیل رقابت شدید در حوزه‌ی XR با شرکت‌هایی مانند سامسونگ، اپل، گوگل و سایرین احساس می‌کند.
او ادامه داد:
“از نظر آماری، سال ۲۰۲۴ موفق‌ترین سال ما تاکنون بوده است، اما ما به جشن گرفتن بسنده نمی‌کنیم، زیرا می‌دانیم که این کافی نیست.”
او سخنان خود را این‌گونه به پایان رساند:
“همه چیز به برتری عملیاتی برمی‌گردد. به هنر تسلط بر مهارت‌ها مربوط می‌شود. به این بستگی دارد که محصولاتمان را با عشق و اهمیت واقعی بهبود دهیم. این مسئله به داشتن افتخار نسبت به کاری که انجام می‌دهیم مربوط می‌شود.”
هدف باسورث در متاورس
به نظر می‌رسد باسورث بیش از هر چیز با شور و اشتیاق درباره بازگشت متاورس سخن می‌گوید. در این یادداشت، هیچ حرکت یا هدف مشخصی به طور مستقیم تعیین نشده است، اما کاملا روشن است که او قصد دارد با رهبری قاطع در حوزه XR، به ویژه از طریق هدست Quest MR و پلتفرم متاورسی Horizon، به جلو حرکت کند.
متا به عنوان یک شرکت مادر، در حوزه‌های متعددی مانند هوش مصنوعی، رسانه‌های اجتماعی و XR (و مشتقات آن) فعالیت دارد. از محتوای این یادداشت چنین برمی‌آید که باسورث می‌خواهد تیم Reality Labs به عنوان نوآورانی که جهان را تغییر دادند و همچنان در دهه‌های آینده انقلاب XR را رهبری خواهند کرد، در تاریخ ثبت شوند.
متا، آغازگر رقابت جدید در فضای واقعیت‌های غوطه‌ور
گزارش درآمدی متا در سه ماهه اول سال نشان داد که این شرکت در حال افزایش چشمگیر سرمایه‌گذاری‌های خود در فناوری‌های غوطه‌ور (Immersive Technology) است. متا همچنان به برنامه‌ی 100 میلیارد دلاری خود برای توسعه‌ی محصولات XR پایبند است. برنامه‌ای که شامل عینک‌های هوشمند واقعیت افزوده (AR)، هدست‌های واقعیت مجازی (VR)، دستگاه‌های واقعیت ترکیبی (MR)، و خدمات متاورسی می‌شود.
پیشرفت عینک‌های هوشمند Meta AI
در این دوره، مارک زاکربرگ به موفقیت عینک‌های هوشمند Ray-Ban Meta AI اشاره کرد. عینک‌هایی که دارای قابلیت‌های سبک AR-lite هستند. این عینک‌ها به نظر می‌رسد که به عنوان بستر آزمایشی برای توسعه‌ی ویژگی‌های پیشرفته در عینک‌های هوشمند AR عمل می‌کنند، از جمله ترجمه‌ی بصری در لحظه.
زاکربرگ این دستگاه‌ها را “فرم فاکتور ایده‌آل برای هوش مصنوعی” توصیف کرد که نشان‌دهنده‌ی چشم انداز استراتژیک متا برای ادغام هوش مصنوعی با فناوری XR است؛ حوزه‌ای که همچنان در مرکز توجه این شرکت قرار دارد.
او همچنین پیش‌بینی کرد که امسال، یک دستیار هوش مصنوعی بسیار هوشمند و شخصی‌سازی‌شده بیش از 1 میلیارد کاربر را جذب خواهد کرد و Meta AI یکی از پیشتازان این عرصه خواهد بود. توسعه‌ی عینک‌های هوشمند AR-ready به نظر می‌رسد که گامی کلیدی در مسیر تحقق این هدف باشد.
سرمایه‌گذاری هم‌زمان در XR و AI
علاوه بر سرمایه‌گذاری 100 میلیارد دلاری در XR، متا بین 60 تا 65 میلیارد دلار نیز در زیرساخت‌های هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کند، که نشان‌دهنده‌ی اهمیت بالای این فناوری‌ها برای زاکربرگ و شرکتش است.
زاکربرگ درباره بازگشت متاورس تاکید کرد که “متا هنوز از متاورس دست نکشیده است.” او همچنین افزود:
“این سال، یک سال سرنوشت‌ساز برای متاورس خواهد بود.”